THE STOOGES The Stooges LP Brown Vinyl

Zaczniemy od czegoś bardzo kontrowersyjnego. Może nawet bardziej niż to, że nie uznaję Nicka i The Bad Seeds za coś absolutnie boskiego. No, ale nie ma co Was trzymać w napięciu... Nie jestem wielkim fanem dokonań Iggy'ego Popa! Nie oznacza to, że nie dam rady go słuchać, czy że na samą myśl o nim moja twarz wykrzywia się we wszystkie strony świata. Nic z tych rzeczy – są w jego bogatej dyskografii numery czy płyty, które wynoszę na ołtarze. Uważam jednak, że to, iż ktoś ma tyle lat, ile ma, żyje i nadal gra koncerty, nie może być jedynym motorem napędowym całego kultu od wielu lat.

Dlaczego o tym wspominam? Iggy czy Stonesi wpadli ostatnio „w sidła” swojego wieku – co to znaczy? Przy każdej recenzji, przy każdej wzmiance o nich, wspomniany wiek jest lwią częścią danej wypowiedzi. Stonesi nagrywają słaby album? Trudno, jak na osiemdziesięciolatków jest zajebisty! Iggy daje półtoragodzinny koncert, który mnie nie zachwyca? Eee tam, przecież on ma 78 lat i ciągle zrywa z siebie koszulkę, więc stul pysk!

Okej... Ostatnie lata Popa również niekoniecznie mi leżą. „Every Loser” był nijaki, sztuczny – no, nie leżał mi kompletnie. Projekt z Joshem z QOTSA, czyli „Post Pop Depression”, też nie porwał. Całe zamieszanie wokół tego tytułu polegało bardziej na tym, że openerowi fani QOTSA, rockmani, którzy mają kolegę palącego fajki, odkryli kultową postać Iggy'ego i tyle – ale to moje zdanie. Ostatni w pełni dobry solowy krążek Popa to moim zdaniem zajebisty „American Caesar”, który został wydany 32 lata temu. No dobra, może „Beat Em Up” oraz „Skull Ring” miały swoje momenty, ale nadal mówimy o krążkach sprzed ponad 20 lat. Co do wielkości pierwszych trzech płyt nie muszę się chyba wypowiadać – to absolutna biblia.

Tak czy inaczej – no, Iggy nie jest dla mnie kimś, przed kim padam absolutnie na kolana. Co innego The Stooges! Chociaż i w tym wypadku uważam, że ten band zakończył swoją działalność po wydaniu jednego z najlepszych albumów w historii rocka i punka, czyli „Raw Power”, a po śmierci Rona Ashetona dalsze granie The Stooges nie miało już sensu. Stooges byli absolutną zadymą jak na swoje lata. Ich płyty z lat 60–70 to garażowe piękno, a koncerty z tego okresu to totalny rozpierdol i esencja rock’n’rolla.

Być może gdyby nie David Bowie, ich kariera zakończyłaby się w morzu heroiny po drugim albumie, ale na całe szczęście dla nas panowie przy pomocy genialnego Davida stworzyli wspomniane „Raw Power”. Dziś jednak nie o Davidzie, czy o „Raw Power”. Dziś wracamy do 1969 i debiutu, który absolutnie zniszczył umysły słuchaczy.

W gruncie rzeczy od tego albumu zaczęła się moja przygoda z Popem i Stooges. Wszystko jednak zawdzięczam swojej miłości do Slayera i ich punkowym coverom z „Undisputed Attitude”. Panowie wrzucili tam numer „I'm Gonna Be Your God”, który rozkochał mnie w sobie od pierwszego odsłuchu. Przeglądając wkładkę do kasety, dowiedziałem się, że jest to ich wersja numeru „I Wanna Be Your Dog” The Stooges. No nie było innej opcji – trzeba było dorwać płytę, kasetę tej ekipy. Skoro Slayer ich kocha, to muszę poznać te dźwięki.

Po pierwszym odsłuchu byłem zachwycony! Był w tym bunt, był brud i taka nonszalancja, która absolutnie poruszyła buntowniczą żyłkę w moim ciele. Warto zaznaczyć, że w tym czasie, kiedy panowie nagrywali ten album, byli już znani ze swoich intensywnych koncertów, ale posiadali jedynie pięć numerów. Dlatego też pod naciskiem wydawcy w studiu powstały trzy kolejne.

Produkcją krążka miał zająć się sam John Cale z legendarnego The Velvet Underground. Jak dla mnie – wybór idealny. Kto jak nie on miałby zrozumieć młodych, popapranych rockmanów? No właśnie... Niestety, innego zdania była wytwórnia. Brzmienie, które Stooges ukręcili pod okiem Johna, nie spodobało się „białym kołnierzykom”. Finalnie wypuszczono materiał wyprodukowany przez Jaca Holzmana. Osobiście bardziej podoba mi się szorstkość Johna, dlatego fajnie, że po latach i jego wersja jest dostępna na rynku.

No dobra, produkcja produkcją, ale co z kompozycjami? Mamy tutaj do czynienia z cudownie przesterowanym, brudnym, sfuzzowanym brzmieniem. Takie numery jak otwierający wszystko „1969”, wspomniany „Dog” czy „Not Right” to bezczelnie hałaśliwe tracki, które porywają od samego początku. Słychać w tym oczywiście echa ówczesnej rock’n’rollowej sceny – pokroju The Rolling Stones, czy bardziej odjechanego, nowojorskiego grania w stylu wspomnianego Velvet Underground. Jednak w tych inspiracjach przebijała się ich własna wizja i podejście do instrumentu.

Iggy miał w swoim głosie zarówno pewną „poetycką” głębię, jak i wściekłość, która dodawała tym gitarowym patentom nowej jakości. Nie znaczy to, że panowie przez cały album serwują nam jedynie proto-punkowe petardy. Nic z tych rzeczy. Potrafią w genialny sposób wskoczyć w świat totalnych psychodelików. Słuchając „We Will Fall”, nawet bez narkotyków możemy poczuć się jak na totalnym „haju”. Natomiast „Ann” ma w sobie coś z ducha The Doors i Morrisonowych odlotów.

Nie ma tu tak naprawdę słabych momentów, nie ma przestrzelonych, nieopierzonych pomysłów. Pomimo to album nie osiągnął spektakularnego sukcesu. Dopiero z biegiem lat zyskał status absolutnego kultu. Wydaje mi się, że Stooges tym graniem wyprzedzili swoje czasy i tyle. Ludzie zajmujący się „lansowaniem” muzy oczekiwali bardziej bezpiecznego, bardziej grzecznego grania. The Stooges byli grupą wykolejeńców, którzy nie serwowali melodyjek pod radio, a bardziej chcieli niszczyć i deprawować młodzież!

Nic więc dziwnego, że dla wielu są pierwszą punkową kapelą w historii. Album ten, jak i dwa kolejne, to dla mnie coś genialnego – coś, co pomimo upływu lat nie traci nic ze swojej ostrości, a bunt zawarty w tych numerach nadal można czerpać garściami. The Stooges to ponadczasowa kapela, bez której scena rockowa, punkowa, alternatywna, a nawet metalowa nie brzmiałaby tak jak teraz. Kto nie zna, ten trąba – i na tym koniec!

Tracklist:

A1 1969 4:05
A2 I Wanna Be Your Dog 3:10
A3 We Will Fall 10:15
B1 No Fun 5:15
B2 Real Cool Time 2:29
B3 Ann 3:00
B4 Not Right 2:49
B5 Little Doll 3:21